Door Gert van Maanen - FOTO: IMAGESELECT - 18-12-2021 - Botanie
Als er zo nodig een boom in huis gehaald moet worden, kies dan voor een stekende en geurige blauwspar: naaldvast en goed te versieren.
Het is de Rolls-Royce onder de kerstbomen: de blauwspar (Picea pungens), met zijn goedgevulde stevige takken waar veel zware kerstversiering in kan hangen. Het is natuurlijk geen den, maar dat geldt eigenlijk voor alle kerstbomen die in december de huiskamers worden binnengehaald. Ondanks het veel aangeheven ‘Oh, dennenboom’ is er vrijwel nergens een den te vinden; de sparren overheersen. Ook de traditionele en goedkopere Europese kerstboom Picea abies is gewoon een fijnspar: de naalden staan individueel op de takken en niet gepaard zoals bij dennenbomen. Denk maar aan de inheemse grove den (Pinus sylvestris), de naaldboom van de hoge zandgronden en héél lastig te versieren. Dat er rond dennen en sparren enige verwarring bestaat is niet zo vreemd. De geslachtsnaam Picea is gereserveerd voor sparren en is afkomstig van het Latijnse pic dat naar ‘naald’ of ‘steek’ verwijst. Abies betekent den, maar is bij de fijnspar dus verwarrend genoeg als soortaanduiding toegevoegd (zie: Nomen, Bionieuws, 11 december 2010). Het kan erger, want de eveneens populaire nordmannspar (Abies nordmanniana) – een spar – zit dus zelfs in het geslacht Abies. Bij de blauwspar is die verwarring er niet, want die heeft een duidelijke soorttoevoeging: pungens, dat uit het Latijn vertaald ‘prikkelend’ of ‘stekend’ betekent.
De blauwspar staat inderdaad bekend om zijn harde naalden die behoorlijk kunnen prikken en daarmee bemoeizuchtige kleine kinderen mooi op afstand houden. Met de blauwspar haalt de kerstfeestvierder bovendien een bijzondere blauwgrijze gekleurde boom in huis, met de stelregel onder kwekers: hoe ouder de boom, hoe intenser blauw de kleur. Het is, vergeleken met de fijnspar en nordmannspar die Europese en Aziatische wortels hebben, wel een echte exoot, oorspronkelijk afkomstig van de overzeese wouden in Noord-Amerika. Wat de blauwspar vooral zo geliefd maakt bij zowel huismoeders als -vaders zijn de drie belangrijke eigenschappen: goed naaldvast, lekker ruikend en makkelijk te versieren.