Door Steijn van Schie - 17-10-2025 - Nieuws
Na meer dan dertig jaar als krant verschijnt Bionieuws vanaf januari als maandblad, met een nieuwe vormgeving en een vernieuwde website. De redactie werkt al maanden aan de transitie, die voortbouwt op ruim een eeuw vakbladtraditie voor biologen.
Vanaf januari verschijnt Bionieuws niet langer tweewekelijks als krant, maar maandelijks als magazine, met een nieuwe vormgeving en een website die het centrale platform wordt voor actueel biologisch nieuws. Daarmee begint een nieuw hoofdstuk in de lange geschiedenis van het vakblad, dat sinds 1919 biologen met elkaar verbindt en informeert over ontwikkelingen in hun vakgebied.
Volgende fase
Die geschiedenis begon ruim een eeuw geleden met het Vakblad voor Biologen, dat in 1988 transformeerde tot Biovisie en in 1991 de naam Bionieuws kreeg. De kern bleef altijd hetzelfde: biologen de kans bieden om eenvoudig bij te blijven in hun vakgebied. De overgang naar een maandblad en een sterkere online aanwezigheid is een logische volgende fase in dat lange traject van vernieuwing en verbinding. Daarmee ontstaat een duidelijke taakverdeling tussen beide platforms: het magazine biedt verdieping en context, terwijl de website ruimte biedt voor actueel nieuws en snelle duiding. De beslissing sluit ook aan bij een bredere ontwikkeling binnen vakbladen, waar digitale leesgewoonten en stijgende druk- en verzendkosten vragen om een nieuwe balans tussen papier en online.
De aanloop naar de verandering begon vorig jaar met een lezersonderzoek onder bijna duizend leden. Daaruit kwam een genuanceerd maar helder beeld naar voren (Bionieuws 3). Leden waarderen Bionieuws hoog, maar niet iedereen vindt de huidige frequentie nodig. De meeste biologen lezen het blad het liefst op papier, maar zien tegelijk ruimte voor vernieuwing en meer inhoudelijke verdieping. Voor de redactie was dat een belangrijk signaal: minder vaak verschijnen kan alleen als het blad er inhoudelijk op vooruitgaat – met meer ruimte voor achtergrond en beeld, en met een goede website waarop leden ook actueel bij kunnen blijven.
Brainstormsessies
Om daarvoor ideeën te verzamelen organiseerde de redactie afgelopen maanden brainstormsessies met wetenschapsjournalisten en biologiedocenten. Zij hielpen ons scherper te krijgen wat Bionieuws uniek maakt en hoe we dat kunnen vertalen naar de nieuwe vorm. Later volgde een peiling in de krant, waarin vier lezers – van student tot emeritus hoogleraar – vertelden wat zij belangrijk vinden voor een toekomstbestendig vakblad ( Bionieuws 9). Hun suggesties sloten aan bij de ideeën uit de eerdere brainstormsessies: van meer aandacht voor onderwijs en jonge biologen tot een sterker online profiel. Al die input is meegenomen in het nieuwe ontwerp en de inhoudelijke koers.
Op basis van alle ideeën werkte de redactie een voorlopige bladformule uit. Daarin is vastgelegd welke rubrieken blijven, welke verdwijnen en welke nieuw worden geïntroduceerd, hoe papier en online elkaar aanvullen en hoe de opbouw van het magazine en de website eruitziet. Deze inhoudelijke blauwdruk vormt de basis voor de volgende fase: de vormgeving en praktische uitvoering.
Deze inhoudelijke blauwdruk vormt de basis voor de volgende fase
De vormgeving van de nieuwe bladformule wordt momenteel uitgewerkt door het bureau Curve, dat eerder de restyling van 2019 verzorgde. De eerste concepten laten zien dat Bionieuw s herkenbaar blijft, maar moderner oogt: met meer aandacht voor beeld, een heldere structuur en een magazine dat prettig leest en bewaard kan worden. Tegelijk bouwt ePublishers aan een nieuwe website die geschikt is voor regelmatige updates, een beter doorzoekbaar archief en toegang voor leden. Daarmee wil Bionieuws ook digitaal beter zichtbaar zijn voor nieuwe generaties biologen en studenten.
Kern
Met de overstap naar een maandelijks magazine en een sterkere online aanwezigheid wil de redactie het beste van twee werelden combineren: verdieping en rust op papier, snelheid en actualiteit online. De kern blijft daarbij ongewijzigd. Bionieuws blijft een onafhankelijk journalistiek platform dat biologen verbindt – van student tot emeritus, van onderzoeker tot docent.
Het eerste nummer van het nieuwe magazine verschijnt in januari 2026. Daarmee sluit Bionieuws aan bij een traditie van meer dan honderd jaar vakbladgeschiedenis, en zet het die voort in een vorm die beter past bij deze tijd: inhoudelijk, betrokken en toekomstgericht. In het laatste nummer van dit jaar ( Bionieuws 20) presenteren we de nieuwe bladformule en website uitgebreid.