Door Aafke Kok - Foto: Flickr/TJ Gehling - 03-10-2020 - Zoölogie
Twee dagen. Zo lang kunnen damesalligator-hagedissen met hun hoofd gevangen zitten in de bek van hun paringspartner. De mannetjes hebben speciale spiervezels om dit voor elkaar te krijgen.
Onder het mom van ‘Love in the Time of Coronavirus: The Alligator Lizard Version’ riep het Natural History Museum of Los Angeles County burgers op om foto’s in te sturen van parende zuidelijke alligatorhagedissen (Elgaria multicarinata) . Het werden geen kiekjes waar de liefde van af lijkt te spatten. Mannetjeshagedissen grijpen tijdens de paring namelijk het hoofd van hun partner met hun bek. Dat klinkt op zich al niet heel comfortabel, maar de vrouwtjes moeten deze beet ook nog eens uren achtereen ondergaan. Het record, gemeten door een van de burgers die meedeed aan het museumproject, staat vooralsnog op 49 uur.
Uithoudingsvermogen
Zo’n prestatie kan alleen tot stand komen met specialistische spiervezels, concluderen Amerikaanse biologen 23 september in Proceedings of the Royal Society B. Daartoe lieten ze vier mannelijke en vier vrouwelijke alligatorhagedissen op een met leer bekleed stalen balkje bijten, dat verbonden was aan een krachtmeter. De blootgelegde kaakspieren stimuleerden de onderzoekers met een elektrode, zodat de dieren bleven bijten. Na de aanvankelijke normale spiersamentrekking komt een lang aanhoudende kracht op in de kaakspieren. Moleculaire analyse toont een mix van verschillende soorten spiervezels. Hoe dat precies voor het bijzondere uithoudingsvermogen zorgt is niet bekend. Vermoedelijk ruimen de kaakspieren relatief langzaam calcium op, zodat de spieren niet kunnen ontspannen.
Raadsel
Waar de ‘liefdesbeet’ eigenlijk goed voor is blijft ook een raadsel. Misschien is het bedoeld om te voorkomen dat rivalen een vrouwtje inpikken. Het zou ook puur krachtsvertoon kunnen zijn, om alvast extra aantrekkelijk te zijn voor andere vrouwtjes – tja, ieder haar voorkeur. En ach, vergeleken met sommige andere dieren valt dit paargedrag nog mee; bidsprinkhanen bijten soms daadwerkelijk het hoofd van hun partner af. In theorie zouden de vrouwtjeshagedissen trouwens net zo goed de mannetjes kunnen vastgrijpen; uit het experiment bleek althans dat ze net zo lang en hard kunnen bijten.