Spelenderwijs eten in de peuterpuberteit

Meer dan 2.300 scholen doen mee aan de EU-Schoolfruitregeling. Kinderen krijgen daar niet alleen gratis groente en fruit, maar ook structureel voedseleducatie. Zo leren ze proeven, koken en verbouwen. In Kindcentrum Bamboe in Den Haag bezocht minister Femke Wiersma op 15 april een smaakles en moestuin: ‘Een van de leukste werkbezoeken ever’. Jong geleerd is oud gedaan, ook in de keuken.

In dit themanummer van Bionieuws komen de uitdagingen én oplossingen aan bod rond voedselkeuzes, die vaak al op jonge leeftijd worden gevormd. Dit nummer kwam tot stand met financiële steun van Jong Leren Eten, maar werd volledig onafhankelijk samengesteld door de redactie.

‘Ouders zeggen altijd dat je niet mag spelen met je eten, maar met de Easy Eater mag dat juist wel’, vertelt Evita van Lingen. De voormalig masterstudent onderzoekt tijdens haar stage bij Adviesbureau Groente en Meer of de Easy Eater, een bord dat spelenderwijs en autonoom eten stimuleert, ouders helpt tijdens de peuterpuberteit. ‘Er is nog maar weinig onderzoek gedaan naar tools die gezond eetgedrag bij kinderen stimuleert’, schrijft Van Lingen in haar verslag. ‘De Easy Eater is een gekleurd bord met gekleurde vakjes en een dobbelsteen waarop dezelfde kleuren staan’, vertelt Van Lingen. Tijdens de maaltijd gooit de peuter de dobbelsteen en neemt uit het overeenkomende vakje een hap. ‘De bedenker van de Easy Eater, Menno Kortbeek, is cliënt bij het adviesbureau en wilde weten hoe gebruiksvriendelijk het product is’, vertelt Van Lingen. Maakt het product de strijd aan tafel makkelijker voor ouders en eten de peuters hierdoor meer?

Populatie
Onderzoek doen voor een cliënt was in het begin even wennen voor Van Lingen. ‘Als wetenschapper kijk je toch heel anders naar bepaalde dingen’, vertelt ze. Waar zij bijvoorbeeld het liefst een populatie uit alle windstreken van Europa had gezien, wilde Kortbeek graag vooral West-Europese landen onderzoeken. ‘Het is natuurlijk zijn product, maar het was wel een andere wijze van werken’, gaat ze verder.

Vier weken lang eten de peuters drie keer per week van de Easy Eater. Hun ouders vullen daarbij vragen in, die Van Lingen samen met Kortbeek en haar begeleider Victoire de Wild opstelt. Voor het onderzoek benadert ze fanatiek ouders met jonge kinderen uit vijf verschillende landen voor deze vragenlijsten. ‘Ik ben denk ik lid geworden van elke ‘ help, my toddler is a picky eater ’-Facebookgroep die er is’, lacht Van Lingen. ‘Ook heb ik een hele dag door Wageningen gefietst om posters op te hangen.’

Bij de analyse komt geen ingewikkelde statistiek kijken en de conclusie is wat Van Lingen betreft duidelijk: ‘De Easy Eater doet in onze deelnemersgroep meestal wat ‘ie moet doen’, vertelt ze. Kortom, kinderen eten makkelijker met de pot mee en er is minder strijd aan tafel. Ouders zijn dus enthousiast: bijna 90 procent van de ouders blijft de Easy Eater na de studie gebruiken.

Tijdens de peuterpuberteit eten peuters vaak slecht, waardoor veel ouders strijd voeren aan tafel. ‘Als peuter ontwikkel je op die leeftijd meer een gevoel van zelf’, vertelt Van Lingen. ‘Ze proberen dan uit wat ze wel en niet kunnen maken, bijvoorbeeld onder etenstijd.’ Uit de literatuur blijkt dat door een spelelement aan de maaltijd toe te voegen én het kind veel zelf te laten doen, het kind meer eet en de strijd aan tafel afneemt. Kortbeek ontwierp het bord op basis van deze gamificatie- en zelfdeterminatietheorie, legt Van Lingen uit.

Hoewel de Easy Eater over het algemeen goed werkt, merkte Van Lingen op dat vooral de Nederlandse groep peuters baldadig gedrag vertonen. ‘Wanneer de dobbelsteen op een vakje kwam waaruit de peuter niet wilde eten, gooide het kind snel opnieuw of negeerde de dobbelsteen’, vertelt ze. ‘In andere landen zagen we dit niet. Misschien dat ik dit zelf ook wel had gedaan vroeger.’

Is jouw masterscriptie, bachelorthesis of profielwerkstuk interessant leesvoer voor je medebiologen? Stuur een mail naar redactie@bionieuws.nl