Door Steijn van Schie - Foto: Imageselect - 15-10-2022 - Evolutiebiologie
De narciscichlide (Neolamprologus pulcher) broedt in het Tanganyikameer in groepen.
De cichlide Neolamprologus pulcher helpt bij het verdedigen van eitjes van soortgenoten. Daardoor blijft de groepsgrootte op peil en vergroot hij zijn eigen overleving.
Door de eitjes van het dominante broedpaar in de groep te verdedigen, verhogen niet-verwante helpers van de cichlide Neolamprologus pulcher direct hun eigen fitness; het hulpgedrag houdt de groepsgrootte in stand, of vergroot die zelfs. De overleving en het reproductief succes van ieder individu in de groep is daarbij gebaat, zo schrijven een Duitse en Zwitserse bioloog 5 oktober in Biology Letters.
N. pulcher leeft in het Tanganyikameer in Centraal-Afrika in groepen met een dominant broedpaar en tot twintig aan hen verwante en niet-verwante individuen die niet reproduceren. Belangrijke taken van helpers zijn onder meer het onderhouden en verdedigen van het territorium tegen ei-predatoren. Tegelijkertijd zijn helpers gebaat bij grotere groepen; ze zijn dan zelf ook beter beschermd tegen predatie en erven mogelijk op een dag het territorium.
De twee biologen testen nu experimenteel of groepsgrootte invloed heeft op hulpgedrag. Daartoe plaatsen ze de grotere en ei-rovende cichlide Telmatochromis vittatus in zowel kleine als grote groepjes van N. pulcher. In de kleine groepjes blijkt het hulpgedrag verder opgeschroefd te worden dan in grote groepen; het hulpgedrag komt de kleine groepsgrootte en uiteindelijk ieder individu ten goede. Meestal wordt kinselectie – het indirect doorgeven van genen via familieleden – aangedragen als belangrijkste drijfveer achter de evolutie van altruïstisch gedrag. De huidige studie suggereert echter dat ook directe fitnessvoordelen hierin een belangrijke rol kunnen spelen.