Door Steijn van Schie - FOTO: BENOIT LAVENTIE, BIOZENTRUM, UNIVERSITY OF BASEL - 21-06-2024 - Microbiologie
P. aeruginosa (geel) breekt door het epitheelweefsel van een longorganoïde.
De hardnekkige ziekenhuisbacterie Pseudomonas aeruginosa doorbreekt de verdediging van de longen door zijn aanval specifiek te richten op de cellen die slijm produceren.
Om de beschermende barrière van de longen te doorbreken, infecteert de pathogene bacterie Pseudomonas aeruginosa eerst de slijmproducerende cellen van de longen. Na zich daar te hebben vermenigvuldigd, barsten deze zogeheten slijmbekercellen open en ontstaan er scheuren in het beschermende longweefsel. Daarna is de weg vrij om de longen verder te koloniseren en ernstige longontstekingen te veroorzaken. Dat concluderen Zwitserse onderzoekers 10 juni in Nature Microbiology op basis van experimenten met uit stamcellen gemaakte longorganoïden.
De gevaarlijke en opportunistische bacterie P. aeruginosa is moeilijk te bestrijden omdat hij resistent is tegen meerdere antibiotica. Dat is vooral gevaarlijk voor immuungecompromitteerde patiënten en patiënten die aan de beademing liggen, met in die laatste groep een sterftecijfer van tot wel 50 procent. Maar de longen laten zich niet zomaar koloniseren: epitheelcellen beschermen de diepere weefsels en het slijmvlies vangt ingeademde schadelijke stoffen en micro-organismen af, die gespecialiseerde cellen vervolgens afvoeren.
Tot nu toe was er weinig bekend over hoe Pseudomonas-bacteriën dat allemaal weten te omzeilen, met name over hun gedrag tijdens infectie – daarbij switchen ze onder invloed van signaalmoleculen tussen snel verspreiden, vastkleven aan longcellen en het activeren van virulentie. De onderzoekers lichten nu een tipje van de sluier op door in individuele bacteriën het kleine signaalmolecuul c-di-GMP in real time te volgen.