Door Aafke Kok - FOTO: JEROME DE LINT - 11-10-2024 - Ecologie
Bioloog Janneke Sindram (links) en podcastmaker Jennifer Pettersson.
In de podcast De weg van de dodo durft maker Jennifer Pettersson te laten zien hoe natuurbescherming kan schuren.
‘Er was eens een vogel die in Noord-Amerika leefde.’ Zo begint een van de afleveringen van de NTR-podcast De weg van de dodo. Er volgt een verhaaltje waaruit blijkt dat de vogel in kwestie, de Californische condor, bijna de weg van de dodo volgde. Met 22 door loodvergiftiging geplaagde exemplaren over wordt een reddingsactie op touw gezet. Minpuntje: bij de verzorging van deze laatste condors verwijdert men alle parasieten. Zo sterft de specialistische Californische condorluis uit.
Een beetje een anticlimax, van zo’n majestueuze vogel naar een specialistische luis. Het past goed bij de tragikomische inslag van deze podcast. Maker en voice-over Jennifer Pettersson durft de vraag bovendien wel te stellen: is dat eigenlijk erg, zo’n uitgestorven luis?
Lastig
De weg van de dodo volgt drie natuurbeschermers op hun missies: het donker pimpernelblauwtje redden, palingen veilig naar zee laten zwemmen en de Noordzee herstellen. Dat zijn niet per se heldenverhalen. De kans op een eind goed, al goed is klein, en Pettersson laat zonder omhaal zien hoe lastig natuurbescherming kan zijn. Van lichtvoetige praktische beslommeringen – denk aan vlinders de grens over smokkelen door colablikjes boven de doosjes te leggen – tot ingewikkeldere vragen. Waar de ene natuurbeschermer wanhopig probeert één soort te redden, stelt de ander onomwonden dat zo’n strategie achterhaald is. Pettersson is niet bang om te laten horen hoe zoiets kan schuren en stelt open vragen, zonder partij te kiezen.
Als ze meevaart op een schip met ARK Rewilding Nederland, op zoek naar een plek om nieuwe oesterbanken te bespoedigen, spreekt Pettersson ook de bemanning van het schip aan. Het zijn voormalig vissers, die het werk van ARK maar onzin vinden en er een compleet ander wereldbeeld op nahouden. Het is een haast surrealistisch tafereel, die twee werelden op één schip. Pettersson zet de luisteraar met beide benen op de grond. Niet iedereen gelooft in de missie van natuurbeschermers. Tegelijkertijd blijft ze wel bij de feiten, en laat de opmerkingen van de voormalig vissers waar nodig dus ook niet onweersproken.
Ontslag
Hoopvol is het al met al niet echt, zeker als een van de drie natuurbeschermers zijn missie opgeeft en ontslag neemt. De teloorgaande natuur kan hem niet genoeg energie meer geven. Toch is De weg van de dodo geen naargeestige podcast. Er spreekt veel passie en onvermoed optimisme uit de projecten die Pettersson volgt. Ja, de donker pimpernelblauwtjes sterven steeds opnieuw uit in Nederland, maar Irma Wynhoff van de Vlinderstichting begint dan gewoon van voren af aan. Misschien weten die natuurbeschermers het tij uiteindelijk toch (enigszins) te keren.
De verhaaltjes over (bijna) uitgestorven dieren die bioloog en mede-podcastmaker Janneke Sindram steeds aan het begin van een aflevering vertelt, zoals over de Californische condorluis, zorgen – ondanks de tragiek van het uitsterven – ook vaak voor een komische noot. De weg van de dodo is zeker niet lichtzinnig. Petterson staat stil bij de ernst van natuurproblemen, bij ongemak en verdriet, maar kan luisteraars ook met regelmaat een glimlach bezorgen.