Door Steijn van Schie - FOTO: SHOKO SAKAI - 17-10-2020 - Botanie
Met een coconnetje van bladeren beschermt S. bryoniifolius zijn vruchten tegen de kou.
Wanneer het kwik daalt, maakt een Japanse klimplant zijn eigen broeikasjes: speciale bladeren houden de onvolwassen vruchten warm door zich eromheen te krullen.
Met gespecialiseerde bladeren beschermt de eenjarige klimplant Schizopepon bryoniifolius diens onvolwassen vruchten tegen de dalende temperaturen aan het einde van het groeiseizoen: de bladeren krullen als het ware om de vruchten heen, vormen een soort cocon en realiseren zo onder invloed van zonlicht een temperatuur die tot 4,6 graden Celsius hoger ligt dan de omgevingstemperatuur erbuiten. Het miniatuurbroeikasje bevordert hierdoor zowel de overleving als groei van de vruchten en zaden. Dat concluderen Japanse biologen 7 oktober in Proceedings of the Royal Society B.
Fotosynthese
Eind augustus verwijderen ze in een experiment de desbetreffende bladeren van de in onder meer Japan groeiende klimplant uit de komkommerfamilie. De bladeren blijken naast hun beschermende functie ook een andere structuur te hebben dan de fotosynthetiserende bladeren, en dikker bij individuen die op relatief koudere plekken groeien. Hoewel verwijdering een negatief effect had op de vruchten, bleek dat niet het gevolg van een verminderd fotosynthetiserend vermogen. Oftewel, de bladeren lijken niet of nauwelijks een fotosynthetiserende functie te vervullen. De onderzoekers speculeren dat het broeikasje een effectieve strategie is voor de eenjarige S. bryoniifolius om voedingsstoffen over de hevelen naar het volgende groeiseizoen: wanneer het klimaat te koud wordt voor fotosynthese, steekt hij zoveel mogelijk energie in zijn vruchten en zaden via de ontwikkeling van de gespecialiseerde bladeren – die overigens pas in augustus tot ontwikkeling komen.