DOOR GERT VAN MAANEN - BEELD: HOLOMICROBIOOM INITIATIEF - 01-09-2023 - Microbiologie
Het nog op te richten Holomicrobioom Instituut wil toepassingen van microbiomen realiseren in de hele keten van waterbeheer, akkerbouw, veeteelt tot voeding en gezondheid. Beeld: Holomicrobioom Iniatief.
Het Nationaal Groeifonds reserveert 200 miljoen euro voor oprichting van één nationaal holomicrobioominstituut.
‘De grootste hobbel is nu genomen, maar we moeten nog een paar bulten weg poetsen. Als dat lukt, komt een uniek domeinoverstijgend onderzoeksinstituut waarin alle grote spelers op het gebied van microbiomen participeren’, vertelt Marten Smidt, coördinator van het Holobiome Initiative. De Amsterdamse hoogleraar moleculaire neurowetenschappen is sinds 2020 – toen nog als directeur van het Swammerdam Institute for Life Sciences – betrokken bij de subsidieaanvraag bij het Nationaal Groeifonds. Op 30 juni ontving het initiatief oranje licht in de derde toekenningsronde van dit fonds, doordat het nog net missionaire kabinet bekendmaakte ruim 4 miljard euro beschikbaar te stellen voor 18 Nationaal Groenfondsprojecten rond circulaire economie, gezondheidzorg, digitalisering en mobiliteit. Onderdeel hiervan is de toezegging 200 miljoen euro te reserveren voor een nationaal holomicrobioominstituut.
GRENSVERLEGGEND
De toekenningcommissie voorziet met de oprichting van zo’n grensverleggend, domeinoverstijgend instituut ‘versnelde toepassingen’ in onder meer (preventieve) gezondheidszorg, land- en waterbeheer en voedselproductie’, schrijft zij in een begeleidend rapport. ‘De commissie gelooft in de kracht van de multidisciplinariteit en de potentie van het onderzoeksveld.’ Het samenbrengen van deze onderzoeksdomeinen noemt zij uniek, maar ze wijst er ook op dat ‘de brede aanpak door experts zowel als een sterkte als een zwakte wordt gezien.’ Het ingediende plan vereist daarom nog enkele ‘substantiële aanpassingen’ voor wat betreft valorisatiestrategie en aansturing.
‘Nu lopen vrijwel alle toepassingen rond microbiomen, zoals probiotica en biologicals, nog tegen dezelfde problemen aan.
‘De overheid vraagt eigenlijk de zekerheid dat de investeringen toepassingen en rendement gaan opleveren. Een voorwaarde waar alle Nederlandse innovatiesubsidies aan lijden en waar we een mouw aan moeten passen’, stelt Smidt. ‘Nu lopen vrijwel alle toepassingen rond microbiomen, zoals probiotica en biologicals, nog tegen dezelfde problemen aan. Doordat er bacteriën bij betrokken zijn moeten ze aan strenge veiligheidseisen voldoen, maar mogen ze geen milieu- of gezondheidsclaims voeren. Dat kunnen we alleen doorbreken door een stip op de horizon te zetten en kennis te bundelen. Door bijvoorbeeld te kijken naar de mogelijkheden die bacteriofagen bieden bij het zuiveren van afvalwater en als alternatief voor antibiotica. Er is Nederland veel expertise over microbiomen van water, bodem, planten, dieren tot en met mensen. Door die samen te brengen onder de paraplu van één instituut maken we meer impact’, aldus Smidt.
WOPKE-WIEBES-FONDS
In de onderzoeksaanvraag, die mede voortkomt uit het Amsterdam Microbiome Initiative, participeren tien Nederlandse universiteiten, zes universitaire medische centra en een keur aan publiek-private kennisinstellingen en bedrijven. De gereserveerde 200 miljoen is in principe voor tien jaar en kan pas worden uitgegeven als alle lichten op groen staan, naar verwachting op zijn vroegst in 2024. Het Nationaal Groeifonds staat ook wel bekend als Wopke-Wiebes-Fonds, waarmee het kabinet tussen 2021 en 2025 in totaal 20 miljard wil investeren in projecten met ‘duurzame verdienvermogen’.
Zie ook:
-De gemene deler van microbiomen (Bionieuws, 17 oktober 2020)
-Website Holomicrobioom Initiatief