Door Gert van Maanen - Foto Sanjay Acharya - 05-10-2019 - Genetica
De genen die een rol spelen in fruitvlieglijnen met selectie op reproductie op latere leeftijd zijn andere dan bekende verouderingsgenen. Foto Sanjay Acharya, CC BY-SA 4.0.
In fruitvlieglijnen die ontstaan door langdurige selectie voor reproductie op latere leeftijd, spelen andere genen een rol dan de gebruikelijke verouderingsgenen in studies met langlevende mutanten. Dat blijkt uit een groot experimenteel onderzoek dat evolutiebiologen uit Wageningen en Lausanne publiceren in Evolution Letters (3 oktober, early online). ‘Verrassend, maar inmiddels bevestigd in meerdere publicaties’, aldus de Wageningse evolutiebioloog en laatste auteur Bas Zwaan. ‘Blijkbaar kunnen we door het bestuderen van mutanten wel veel leren over de rol die betrokken genen spelen in verouderingsprocessen, maar zijn dat niet per se de genen die een rol spelen bij de levensduur die onder natuurlijke omstandigheden ontstaat. Dat is wel een steen in de vijver van het verouderingsonderzoek’.
Genoomanalyses
In de experimenten zijn genoomanalyses uitgevoerd aan 24 fruitvlieglijnen die ontstonden na langdurige – meer dan 58 generaties durende – selectie op een combinatie van reproductieve leeftijd en larvaal dieet. Hieruit blijkt dat de genetische basis voor langleven grotendeels onafhankelijk is van aanpassingen aan het dieet. Ook is er vrijwel geen overlap tussen genen die volgens deze studie betrokken zijn bij levensduur en bekende ‘verouderingsgenen’. Van zulke verouderingsgenen is uit mutatiestudies bekend dat ze de levensduur kunnen reguleren en dat ze vaak betrokken zijn bij evolutionair geconserveerde signaalroutes. De nu gevonden kandidaatsgenen voor levensduur duiken vaker op in selectieexperimenten, hetgeen wijst op een zekere convergentie en voorspelbaarheid in de evolutie van levensduur.