Door Steijn van Schie - FOTO: VISUAL SCIENCE - 16-05-2020 - Microbiologie
Aanvankelijk leek het wuhanvirus flink terrein te winnen, maar na een korte tussenstop bij 2019-nCoV kwam uiteindelijk sars-cov-2 als winnaar uit de bus.
Als het gaat om de stamboom van het leven, schitteren virussen in afwezigheid. En de ingepakte stukjes erfelijk materiaal ontlopen ook een naamgeving volgens de binominale nomenclatuur van Linnaeus. Toch verovert sars-cov-2 bij wijze van uitzondering een plekje in deze rubriek. De ontwrichter van de moderne samenleving is immers al voor heel wat uitgemaakt: wuhanvirus, 2019-nCoV, het Chinese virus, en zelfs – vanuit het Witte Huis – het Kung Flu-virus.
Dat is dus precies niet de bedoeling. Termen die een geografische locatie aanduiden kunnen stigmatiserend werken, stelt de WHO en de International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV), van wie de laatste verantwoordelijk is voor de classificatie en taxonomie van virussen. Verschillende media, waaronder de New York Times, melden inderdaad een toename van xenofobisch gedrag jegens mensen van Aziatische afkomst.
De zogeheten Coronaviridae Study Group, onderdeel van de ICTV, classificeren het virus juist op basis van diens genetische relatie met reeds bekende virussen. Zo constateren ze dat het nieuwe coronavirus een sterke genetische relatie vertoont met het severe acute respiratory syndrome-related coronavirus, ofwel sars-cov, dat op zijn beurt werd vernoemd naar de ziekte die het veroorzaakt. En dus verandert 2019-nCoV in sars-cov-2 (preprint bioRxiv, 11 februari; Nature Microbiology, 2 maart).
De WHO brengt overigens virusziektes op naam, in dit geval covid-19. ‘Covi’ staat voor coronavirus, ‘d’ voor disease en ‘19’ voor 2019. Eveneens niet gekoppeld aan een geografische locatie dus, iets wat niet altijd goed gaat. Zoals bij ebola en zika, respectievelijk vernoemd naar het dorpje in Congo en het bos in Oeganda waar de virussen voor eerst werden geïdentificeerd. De huidige richtlijnen uit 2015 waren toen nog niet van kracht, en ebola en zika zijn inmiddels zodanig ingeburgerd dat hernoemen zinloos is.
Met die inburgering zit het bij sarscov-2 en covid-19 inmiddels goed, zal iedereen beamen die wel eens krant openslaat. Of een Quote, LINDA, of Happinez. Het wuhanvirus is definitief verleden tijd.