Minder pollen door gen RDP1

Gerijpte helmknoppen van Arabidopsis thalania ; wild-type (links) en een RDP1 -mutant met een lager aantal pollen (rechts).

Voor zelfbevruchtende planten als Arabidopsis thalania is een lager aantal pollen een gunstige eigenschap.

Het gen RDP1, waar positieve selectie op plaatsvindt, verlaagt het aantal pollen in modelplant Arabidopsis thalania. Dat schrijft een internationaal team van biologen 8 juni in Nature Communications.

Meestal is een hoger aantal mannelijke gameten gunstig bij de competitie tussen mannetjes om zoveel mogelijk nakomelingen te krijgen. Als organismen veel aan inteelt of zelfbevruchting doen, kan het echter in theorie gunstig zijn minder mannelijke gameten te produceren, zodat de energie voor die productie bespaard wordt. Arabidopsis heeft zelfbevruchting relatief recent – naar schatting maximaal een miljoen jaar geleden – als dominante strategie aangenomen, en de selectie op een lager aantal pollen is daarom mogelijk nog steeds gaande.

Pollenkorrels
Dat dit inderdaad zo is, bleek uit een GWAS-studie bij 144 Arabidopsis-planten met een verschillende genetische achtergrond en een variatie in aantal pollenkorrels van twee-tot achtduizend per bloem. Een lager aantal pollenkorrels koppelen onderzoekers aan een gen dat ze nu reduced pollen number 1 (RDP1 ) noemen. Statistische analyses wijzen erop dat er positieve selectie op RDP1 plaatsvindt. Met Crispr-Cas9 gemaakte mutanten bevestigen ze dat RDP1 ervoor zorgt dat de plant minder pollen aanmaakt. Het gen speelt waarschijnlijk een rol bij de aanmaak van microsporocyten, een voorstadium van pollenkorrels.