DOOR STEIJN VAN SCHIE - FOTO'S: DONNA SQUIRE, MYLENE MARIETTE & CHRIS TZAROS - 26-04-2024 - Gedragsbiologie
Twee zebravinkkuikentjes: nog voor ze uit het ei kruipen kunnen ze als embryo al schade door geluidsoverlast hebben opgelopen. Foto: Donna Squire.
Verkeersgeluiden tekenen zebravinken in het ei voor het leven: als volwassenen krijgen ze gemiddeld 59 procent minder uitvliegende nakomelingen.
Zebravinken die in hun ei of de eerste periode na uitkomen blootstaan aan verkeersgeluiden, hebben daar de rest van hun leven last van. Door directe negatieve effecten op onder meer ontwikkeling, telomeerlengte en reproductie kampen ze tot ver in volwassenheid met een verlaagde fitness. Dat concluderen Spaanse en Australische biologen 26 april in Science na een serie labexperimenten bij in het wild gevangen zebravinken (Taeniopygia guttata). Ze vermoeden dat een luidruchtige start van het leven ook gedrag en cognitie van andere soorten, waaronder mensen, nadelig beïnvloedt.
Er is haast geen ecosysteem meer op aarde waarin antropogeen geluid niet doordringt. Dieren hebben daar last van: verstoring van akoestische communicatie en gedrag zijn bij veel soorten inmiddels goed gedocumenteerd. Maar er is minder bekend over de directe effecten van geluidsgolven op ontwikkeling, met name doordat bij de meeste studies zowel ouders als jongen blootstaan aan geluid. Indirecte effecten van de ouders zijn dan niet uit te sluiten. Bij de enkele studies waarin alleen jongen aan geluid blootstaan, is dat geluid dusdanig hard dat het fysieke schade kan berokkenen, melden de biologen.
Daarom verzamelen ze nu in het wild levende zebravinken en laten de vogeltjes uit de relatief stille Australische woestijngebieden in het lab voortplanten. Vijf dagen voor uitkomen stellen ze eieren, maar niet de ouders, iedere nacht bloot aan drie geluidsregimes: verkeersgeluiden op niveaus waar vogels in stedelijk gebied doorgaans mee kampen, zebravinkgezang of stilte. Dit doen ze ook op dag vier tot en met dertien na uitkomen – zebravinken zijn nestblijvers die zich dan nog volop aan het ontwikkelen zijn. Ouderlijke zorg blijft overdag in stand.
Een zebravinkkuiken die op het punt staat uit het ei te kruipen. Foto: Mylene Mariette
Kuikens die in het ei verkeersgeluiden horen, blijken minder vaak uit hun ei te kruipen. Degene die dat wel doen – en eventueel ook postnataal verkeersgeluiden horen – zijn op dag twaalf gemiddeld 11 procent kleiner en 14,5 procent lichter. Ook de telomeerlengten in deze groep zijn kleiner. Tot slot blijken volwassen vogels die als kuiken pre-en/of postnataal verkeersgeluiden horen 59 procent minder zelfstandige nakomelingen te krijgen. Dat komt vooral doordat ook hun kuikens minder vaak uit het ei kruipen of uitvliegen. Waardoor de geluidsgolven van verkeer dergelijke schade aanrichten blijft een raadsel.
‘Deze studie suggereert dat we de akoestische omgeving van broedende vogels in steden en langs snelwegen beter moeten managen, en dat akoestisch comfort in ziekenhuisomgevingen voor zwangere vrouwen en baby’s speciale aandacht verdient’, schrijft de Leidse hoogleraar akoestische ecologie en gedrag Hans Slabbekoorn in een gelijktijdig gepubliceerde perspective.
Zebravinken leven in het wild in Australië in gebieden waar ze niet echt te maken krijgen met verkeerslawaai. Foto: Chris Tzaros