Door Steijn van Schie - FOTO: SÖNKE JOHNSEN - 26-04-2024 - Zoölogie
Dit zachte koraal (Isidella sp.) in de Bahama’s is een van de vele koraalsoorten die licht kan produceren via chemische reacties.
De eerste dieren die licht produceerden via chemische reacties waren geen mosselkreeftjes, maar zachte koralen.
Bioluminescentie in dieren ontstond minstens 540 miljoen jaar geleden in Octocorallia, een onderklasse bloemdieren waar onder meer de zachte koralen en hoornkoralen onder vallen. Een record, want hiervoor dacht men dat het fenomeen voor het eerst 267 miljoen jaar geleden in dieren verscheen bij oplichtende mosselkreeftjes. Dat concluderen Amerikaanse marien biologen 24 april in Proceedings of the Royal Society B onder meer op basis van fylogenetische analyses van 185 soorten zachte koralen. Het vermogen om licht te produceren via chemische reacties evolueerde in de natuur minstens 94 keer onafhankelijk van elkaar en is onder meer betrokken bij camouflage, paargedrag, communicatie en jacht. De precieze functie ervan bij zachte koralen is echter onbekend: ze produceren alleen licht bij verstoring, bijvoorbeeld wanneer iets tegen ze aanbotst. Toch vermoeden de biologen dat bioluminescentie een belangrijke rol speelde in het evolutionaire succes van deze bloemdieren.
Nu bekend is dat de gemeenschappelijke voorouder van alle koralen kon oplichten, willen de marien biologen achterhalen welke van de ruim drieduizend moderne Octocorallia daartoe nog in staat is. Door vervolgens de ecologische omstandigheden waarin bioluminescentie nog voorkomt te beschrijven, hopen ze erachter te komen welke functie het heeft in zachte koralen.