Apen zijn ultragoed in jodelen

Dankzij speciale membranen in hun strottenhoofd blijken vooral bosapen uit Zuid-Amerika meesters in het verwerken van stemonderbrekingen in hun roep.

De beste jodelaars komen niet uit Tirol, maar uit de regenwouden van Zuid-Amerika. Apen uit de Nieuwe Wereld produceren namelijk ‘ulta-jodels’, die frequentiesprongen kunnen omvatten die tot vijf keer groter zijn dan die van menselijke jodels. Terwijl menselijke jodelaars hooguit één muzikale octaaf halen, bereiken Zuid-Amerikaanse apen meer dan drie octaven. Dit blijkt uit analyse van CT-scans, computersimulaties en veldwerk onder leiding van Britse evolutiebiologen aan de roep van primaten in het Boliviaanse natuurpark La Senda Verde (Philosophical Transactions of the Royal Society B, 3 april). Het betreft onder meer de zwarte brulaap (Alouatta caraya), bruine kapucijnaap (Sapajus apella), Boliviaans doodshoofdaapje (Saimiri boliviensis) en zwartgezichtslingeraap (Ateles chamek).

Het was al bekend dat apen en mensapen specialistische stemmembranen bezitten die bij mensen zijn verdwenen, waarschijnlijk om stabielere spraak mogelijk te maken. In dit onderzoek is voor het eerst vastgesteld dat deze extreem dunne membranen, die boven de stembanden in het strottenhoofd zitten, apen in staat stellen om stemonderbrekingen in hun roep te introduceren als ze hun geluidsproductie van stembanden naar hun stemmembranen overschakelen. De geproduceerde roep heeft dezelfde snelle overgangen in frequentie als die van jodelaars in de Alpen of de beroemde jungle-roep van Tarzan, maar bestrijkt een veel groter frequentiebereik. Het is waarschijnlijk geëvolueerd om het roeprepertoire van de apen te verrijken en aandacht te trekken of zichzelf te identificeren.

Zie ook:
-Yodeling Monkeys: The Surprising Vocal Range of New World Primates - website Universität Wien, 3 april 2025
-Monkeys are world’s best yodellers - new research - website Anglia Ruskin University - 3 april 2025