Door Gert van Maanen - FOTO: SCOTT M. RAMSAY - 04-07-2020 - Gedragsbiologie
De witkeelgors heeft een nieuwe zangdialect omarmd. Foto: Scott M Ramsay
Witkeelgorsen raakten in Canada in 25 jaar een hele noot van hun zang kwijt.
Regionale vogeldialecten blijven meestal in lokale populaties hangen. Maar in Canada is nu de opmars in kaart gebracht van een afwijkend liedje van de witkeelgors (Zonotrichia albicolis) die viraal ging en nu bijna van kust tot kust gezongen wordt (Current Biology, 2 juli online). ‘Voor zover we weten is dit ongekend’, aldus de Canadese gedragsecoloog en eerste auteur Ken Otter. ‘We kennen geen andere studie die ooit zo’n verspreiding van een liedtype door culturele evolutie laat zien.’ De verspreiding van het vogeldialect is in kaart gebracht door burgerwetenschappers en door analyses aan de zang van gorsen voorzien van kleine rugzakjes met geolocators.
Van oudsher zingen witkeelgorsen door heel Canada hetzelfde klassieke lied dat eindigt in een drievoudige triplet van drie noten. Rond 1990 sloten gorsen in het westelijke Brits-Columbia hun liedje voor het eerst atypisch af, met slechts twee noten. De dialectgrens schoof steeds verder oostwaarts en rond 2014 is het nieuwe lied al opgepikt door oostelijke populaties in Ontario. De snelle verspreiding van het tweetonige dialect is vooral te danken aan gezamenlijke overwinteringsgebieden, waar jonge mannetjes het nieuwe zangtype oppikken en vervolgens naar hun broedgebieden meebrengen. Het nieuwe dialect is mogelijk zo pakkend omdat vrouwtjes een voorkeur hebben voor liedjes die niet typisch zijn voor hun omgeving. Dat – en de opkomst van een nieuw dialect – is onderwerp van vervolgonderzoek.