Fluweelslakken recyclen lichaam

Fluweelslak Elysia marginata heeft zich ontdaan van zijn lichaam om vervolgens vanuit het hoofd opnieuw volledig te regenereren. Fpto: Sayaka Mithoh

Om zichzelf te ontdoen van parasieten, amputeren fluweelslakken bijna hun hele lichaam. Uit de overgebleven kop groeit de boel weer binnen drie weken aan.

Sommige fluweelslakken onthoofden zichzelf als reactie op een pathogeen, om vervolgens vanuit hun kop een volledig nieuw en gezond lichaam te laten groeien. Dat schrijven twee wetenschappers 8 maart in Current Biology na een toevallige ontdekking bij Elysia marginata en Elysia astroviridis. Waarschijnlijk overleven de zeeslakken tijdelijk op fotosynthese, wanneer ze bijna hun complete lichaam regenereren, inclusief hart en interne organen.

Het afwerpen van een ledemaat, ofwel autotomie, is vooral bekend bij soorten zoals reptielen, amfibieën en geleedpotigen. Maar de extreme vorm van zelfamputatie van deze slakken was nog niet eerder waargenomen. Gelijk na de afwerping bewogen de slakkenhoofden onafhankelijk van het lichaam en gingen over tot het eten van fotosynthetiserende algen. Na drie weken was de regeneratie van het hele lichaam voltooid.

De onderzoekers vermoeden dat deze vorm van autotomie gericht is op de verwijdering van een parasiet of opgehoopte gifstoffen. Hoe de hoofden van de slakken nog weken kunnen overleven zonder het hart en andere interne organen is nog niet bekend. Mogelijk gaan de slakken een aantal weken over op kleptoplastie, het overnemen van fotosynthese als energiebron door de chloroplasten uit hun algendieet.