Gevaren van een zalig kerstfeest - deel 2

Wie met de naderende feestdagen massaal bomen, ballen, drank en kaarsen in huis haalt, moet zich realiseren: dat is niet zonder risico’s! Bionieuws zet daarom vier mogelijke gevaren op een rijtje die men zich op de valreep van 2021 nog op de hals haalt.

Vraag: kun je een kerstdinerkater voorkomen?

Glühwein, kerstborrels en veel-gangendiners met evenzoveel drank: alcohol vloeit rijkelijk rond Kerst, en dus liggen katers op de loer. Valt daar iets tegen te doen? Nee, zo concludeerde Bionieuws in 2015 al. In elk geval niet met huis-tuinen-keuken-middeltjes als voor het slapen veel water drinken of de volgende dag eieren, groene thee of extra alcohol nuttigen, zo blijkt uit verschillende studies. Sinds 2015 heeft het onderzoek naar alcoholkaters niet stilgelegen, maar een wondermiddel blijft uit, zo blijkt uit een overzichtsartikel in Journal of Clinical Medicine (2020). Wel is er nu bewijs dat tolerantie willen opbouwen door vaker veel alcohol te nuttigen vermoedelijk averechts werkt; katers worden dan juist vervelender. Ook de capsule met aminozuren en vitaminen die verkrijgbaar is onder de veelbelovende naam Rapid Recovery blijkt niets significants uit te halen. Wel lijkt inname van voedsel dat rijk is in zink en nicotinezuur de heftigheid van katers iets te verminderen. Wellicht omdat deze stoffen betrokken zijn bij de afbraak van onder meer acetaldehyde, het afbraakproduct van alcohol dat de vermoedelijke veroorzaker is van katersymptomen als hoofdpijn en misselijkheid. Toch blijft ook hierbij gelden: een kater voorkomen of echt verhelpen lukt niet. De conclusie die kateronderzoeker Joris Verster van de Universiteit van Utrecht in 2015 al trok blijft dus gelden: ‘Het enige wat momenteel echt werkt tegen een kater is minder alcohol drinken.’

Vraag: hoe ongezond zijn kaarsen bij het kerstdiner?

Velen zweren erbij: kaarsen als sfeerverlichting voor een gezellig en zalig kerstfeest. Anderen steken daar met liefde nog wat wierook bij aan, al dan niet in de nabijheid van de kerststal. Maar is dat eigenlijk wel zo gezond, al die brand- en geurbronnen in huis?

‘Nou, niet bepaald’, oordeelt Philomena Bluyssen, hoogleraar binnenmilieu aan de Technische Universiteit Delft. ‘Zo hebben we een aantal jaren terug nog geurkaarsen in een klimaatkamer laten branden, die lucht vervolgens afgezogen en het effect ervan op levende longcellen getest. Die gingen nagenoeg meteen dood. Dit valt natuurlijk niet een-op-een te vertalen naar echte longen in een huiskamer, maar het staat wat mij betreft vast dat geurkaarsen hartstikke ongezond zijn. En wierook waarschijnlijk ook.’ Voor normale kaarsen ligt dat volgens Bluyssen net iets anders. ‘In geurkaarsen en wierook zijn – naast het fijnstof – de organische vluchtige stoffen het probleem; bij normale kaarsen vooral het fijnstof dat vrijkomt. Dat kan bij sommige mensen tot acute reacties leiden, zoals ademhalingsproblemen als gevolg van reacties in de longen, en op termijn chronische aandoeningen aan de luchtwegen, of zelfs longkanker.

‘Zelf brand ik eigenlijk nooit kaarsen. Als je dat toch zo nodig moet doen, gebruik dan het liefst alleen normale kaarsen en zorg voor goede ventilatie.
In het kader van de pandemie en een kerstdiner – eventueel met bezoek –, lijkt me dat sowieso een goed idee; met goede ventilatie sla je dan twee vliegen in één klap.’