Door Aafke Kok - 23-04-2022 - Humane Biologie
Roken en longkanker gaan hand in hand. Toch lijken sommige rokers beschermd tegen extra, kankerveroorzakende mutaties.
Antirookcampagnes liegen er niet om: rokers zijn min of meer gedoemd vroegtijdig te sterven aan bijvoorbeeld longkanker. Of zit straffeloos een sigaretje opsteken er misschien toch in? Hoewel het verband overduidelijk is, blijft het merendeel van de rokers gevrijwaard van longkanker. Sommige rokers lijken dan ook beschermd tegen kankerveroorzakende mutaties, zo schrijft een internationaal onderzoeksteam 11 april in Nature Genetics.
Geluksvogels
De geluksvogels komen naar voren bij een geavanceerde screening voor mutaties in individuele longcellen van verschillende proefpersonen. Zowel bij rokers als niet-rokers hopen mutaties op naarmate mensen ouder worden. Ook nemen mutaties duidelijk toe naarmate de ‘pakjesjaren’ vorderen; het aantal jaren dat iemand rookt vermenigvuldigd met het aantal pakjes dat er per dag doorheen ging. Tot zover het standaard plaatje: hoe meer mensen roken, hoe meer mutaties ophopen in longcellen, zodat de kans op longkanker toeneemt.
Mutaties
Alleen zien de onderzoekers ook dat de zwaarste rokers niet per se het zwaarst de klos zijn. Vanaf 23 pakjesjaren vlakt de stijgende ophoping van mutaties af. Kennelijk onderdrukken deze mensen verdere mutatieophoping. Bijvoorbeeld door dna-schade te repareren, of door giftige stoffen uit sigaretten te neutraliseren, zo suggereren de onderzoekers. In vervolgstudies willen ze die mechanismen in kaart brengen en een test ontwikkelen om vast te stellen wie over deze capaciteiten beschikt.
Zowel bij rokers als niet-rokers hopen mutaties op naarmate mensen ouder worden
Dan zou men immers beter weten welke rokers kwetsbaarder zijn voor longkanker, en hen kunnen monitoren. Óf verstokte rokers kunnen die informatie gebruiken om lekker door te paffen zonder bang te zijn voor extra ophopende mutaties. Een soort vrijbrief voor nicotineverslaafden. Alhoewel … niet nóg meer mutaties verzamelen is natuurlijk niet direct een garantie tegen kanker. En anders blijven er voor rokers altijd nog genoeg andere nadelige gevolgen voor de gezondheid over.