DOOR GERT VAN MAANEN - FOTO: NEDERLANDSE BIOLOGIE OLYMPIADE - 02-02-2024 - Biologie
Middelbare scholieren bestuderen brandnetels bij Aeres Hogeschool Almere als voorbereiding op de Biologie Olympiade Junior. Foto: NBO
Het masterplan voor onderwijsvernieuwing dreigt uit te lopen op tot wel 30 procent minder uren biologie op middelbare scholen. ‘Het eindniveau van leerlingen is niet meer leidend.’
Het aantal uren biologieles voor middelbare scholieren dreigt in 2026 met 18 tot 30 procent af te nemen. Dit met grote gevolgen voor het eindniveau aan biologische kennis dat leerlingen bereiken en voor de werkgelegenheid voor docenten biologie. Dat blijkt uit doorrekeningen die het landelijk expertisecentrum voor onderwijscurricula SLO heeft gemaakt voor het onderwijsministerie en die SLO 24 januari toezond aan het Nederlands Instituut voor Biologie (NIBI). Het betreft uitwerkingen van het Masterplan basisvaardigheden uit 2022 waarmee het kabinet meer wil investeren in taal, rekenen, burgerschap en digitale vaardigheden in zowel het primair als voortgezet onderwijs. ‘We hebben niks tegen onderwijsvernieuwing, maar dit is onderwijsvernieling. We zijn faliekant tegen zulke dramatische kortingen op lesuren in de biologie. Die gaan immer om lessen over natuur, klimaat, duurzaamheid, gezondheid en voeding die superrelevant zijn voor burgerschap’, zegt NIBI-directeur Leen van den Oever.
Voor vwo daalt het aantal uren biologie van 480 naar 396 uur
Uit de doorrekeningen – in bezit van Bionieuws – blijkt dat de ‘investeringen’ de facto ten koste gaan van het aantal lesuren in biologie en andere bètavakken. Zo daalt het totaal aantal uren (‘studielasturen’) biologie op de havo van 400 naar 280 uur, als rekening wordt gehouden met de zogeheten ontwerpruimte, de afgebakende ruimte voor een examenprogramma binnen het hele curriculum. Voor het vwo daalt het aantal effectieve uren biologie in de nieuwe situatie van 480 naar 396 uur.
Het NIBI waarschuwde in november al dat er een korting ‘verstopt zit in de ontwerpruimte’ en startte een petitie tegen de ‘plannen om uren biologie af te pakken’, die inmiddels bijna 1.300 keer is ondertekend (website nibi.nl, 29 januari). De doorrekeningen bevestigen de zorgen van het NIBI. ‘Er lijkt sprake van een bewuste keuze om minder in biologie en andere bètavakken te investeren’, meent Van den Oever. ‘We krijgen van ambtenaren te horen dat het eindniveau van leerlingen niet meer leidend is, dus dit heeft ook grote gevolgen voor vervolgopleidingen.’ Het NIBI maar ook de 4TU-federatie van technische universiteiten gaat actie ondernemen om schade door het Masterplan te voorkomen.
VERONTRUSTEND
‘Zeer zorgwekkend en verontrustend, want dit raakt het instroomniveau in de biologieopleidingen in het hoger onderwijs’, constateert ook VU-hoogleraar evolutionaire ecologie Jacintha Ellers, voorzitter van de landelijke Raad voor de Biologie, vooruitlopend op bespreking van de kwestie in de raad op 31 januari. ‘Wij werken juist aan een sectorbeeld om de kwaliteit van het universitaire biologie-onderwijs te versterken en een goede basiskennis van instromende studenten is daarvoor natuurlijk superbelangrijk.’
Zie ook:
-Actualisatie van de examenprogramma’s & ontwerpruimte (website NWV, 16 februari 2024)