DOOR STEIJN VAN SCHIE - FOTO: RONNIE D’ENTREMONT - 02-05-2025 - Ecologie
Het dieet van gele zwartkeelzangers (Setophaga virens) lijkt sterk op die van andere soorten Amerikaanse zangers, terwijl het onderlinge foerageergedrag juist afwijkend is.
Waar men eerder dacht dat zangvogels hun leefgebied onderling verdelen door verschillende insecten te eten, blijkt nu juist dat hun dieet sterk overlapt.
In 1958 stelde de beroemde ecoloog Robert MacArthur dat zangvogelsoorten die sterk op elkaar lijken hun leefgebied onderling verdelen door elk in een ander deel van een boom te foerageren – de verschillende insecten die op hun menu staan zouden leidend zijn. Die verklaring is echter te simpel, concluderen Amerikaanse biologen 16 april in Biology Letters door het klassieke onderzoek van MacArthur met moderne technieken te reproduceren. Niet het menu is leidend, maar lichaamsbouw, -grootte en gedrag. De onderzoekers bestudeerden daarvoor dertien soorten Amerikaanse zangers (Parulidae) die broeden in de bossen van het noordoosten van de Verenigde Staten. Ze combineerden twintig jaar aan observaties van foerageergedrag met metingen van lichaamskenmerken. Ook brachten ze het dieet van de vogels in kaart via dna-onderzoek van de uitwerpselen.
GEDRAGSVERSCHILLEN
Daaruit blijkt dat kleine vogels vaker fladderend tussen de takken hangen, terwijl grotere soorten dichter bij de boomstam blijven. Ze eten echter vrijwel allemaal grofweg dezelfde insecten – de biologen troffen in de uitwerpselen het dna van ruim tweeduizend verschillende soorten aan. Het verschil zit hem dus niet in wat ze eten, maar hoe ze eten. De gedragsverschillen ontstonden waarschijnlijk door eeuwenlange competitie.
Een klassieke figuur uit Robert MacArthurs artikel in Ecology uit 1958, geïllustreerd met de vijf zangers die hij nauwgezet observeerde voor de studie. Met de klok mee vanaf de onderkant: een kastanjezanger (Dendroica castanea), geelstuitzanger (D. coronata), tijgerzanger (D. tigrina), sparrenzanger (D. fusca) en gele zwartkeelzanger (D. virens). Beeld: Deborah Kaspari, voor de omslag van de jubileumuitgave van ESA's Bulletin, 2008. CC-BY-SA