DOOR GERT VAN MAANEN - FOTO: LARRY RANA, USDA - 28-11-2025 - Nieuws
Een stal met kippen in Florida. Foto: Larry Rana, USDA
Uit vogels afkomstige griepvirussen zijn resistenter tegen koorts en veroorzaken daarom na spillover waarschijnlijk ernstigere ziekte en pandemieën bij mensen, claimt een Britse modelstudie.
Niet voor niets maken veel virologen zich zorgen over uitbraken van hoogpathogene vogelgriep (aviaire influenza), waarvan er in Nederland dit najaar alweer twintig zijn gemeld. Een modelstudie van Britse virologen laat zien dat vogelgriep met een mutatie in het PB1-polymerase-eiwit ernstigere gevolgen voor muizen heeft omdat de standaard koortsreactie zo’n griepvariant niet milder maakt. Waarschijnlijk omdat vogelgriepvarianten aangepast zijn aan de hogere lichaamstemperaturen van 40 tot 42 graden Celsius van vogels (Science, 28 november).
De alledaagse koortsreactie, met zo’n 2 graden verhoging in lichaamstemperatuur, zorgt er normaal gesproken voor dat ernstige virusinfecties een milder verloop hebben. Het is echter lastig om bij mensen te onderzoeken of verhoogde temperaturen ook remmend werken op aviaire influenza. In de nu uitgevoerde studie gebruiken Britse onderzoekers PB1-eiwitten uit vogelgriepen met een component van het virale polymerase waarvan bekend is dat het virusreplicatie bij hogere temperaturen mogelijk maakt. Een eiwit dat ook is teruggevonden in de pandemische influenzavirussen van 1918, 1957 en 1968, en geassocieerd is met een ernstiger verloop van de griep.
Beeld bij webbericht over dit onderzoek van Cambridge Institute of Therapeutic Immunology and Infectious Diseases. Bron: Website Cambridge University.
In de dierexperimenten is een aangepast griepvirus van menselijke oorsprong gebruikt dat niet meer ziekteverwekkend is voor mensen, maar wel ernstige ziekteverschijnselen veroorzaakt bij labmuizen. Het repliceert slecht bij 40 graden Celsius, maar twee veranderde aminozuren in het PB1-eiwit is genoeg om een mutant te maken die wel effectief repliceert bij deze temperatuur. Ook bij gesimuleerde koorts – door verhoogde omgevingstemperatuur – houden muizen met deze mutant last van ernstige griepverschijnselen, terwijl bij controlemuizen wel sprake is van relatief milde symptomen. ‘Zo’n koortsresistente replicatie kan helpen verklaren waarom aviaire spillover-virussen en pandemische influenzavirussen met een PB1 van aviaire oorsprong ernstigere ziekten bij mensen veroorzaken’, schrijven de onderzoekers.