Door Steijn van Schie - FOTO: STEIJN VAN SCHIE - 04-07-2020 - Biologie
De spermawebben van giftige vogelspinnen in koepels zijn van alle kanten te bewonderen.
Felgekleurde pijlgifkikkers, beesten op sterk water en interactieve spelletjes. De tentoonstelling GIF heeft voor ieder wat wils.
'Wow, zijn er dan ook mollen, muizen en apen met gif? Dat wist ik niet!’ En: ‘Nee joh, een schorpioen bijt niet, maar steekt, dat weet je toch wel?!’ Of: ‘Haha, heb je nou alweer een dodelijke maaltijd met die paddenstoelen gemaakt?’. Het hadden de woorden van basisschoolleerlingen kunnen zijn, maar ze komen in werkelijkheid uit de mond van enthousiaste dertigers, veertigers en vijftigers die hun ogen uitkijken tijdens de imposante tentoonstelling GIF die tot 3 januari 2021 te bewonderen is in Natuurmuseum Fryslân. Van springlevende pofadders, vogelspinnen en roofwantsen zo groot als golfballen, tot live voedermomenten en interactieve spelletjes; GIF heeft het allemaal en meer.
Zoek-de-kikkers-spel
De verwondering start direct bij binnenkomst. Menig bioloog of natuurliefhebber zal vaak genoeg op foto of televisie pijlgifkikkers hebben aanschouwd, bij GIF hupsen de felgekleurde rakkers gewoon recht voor de ogen van bezoekers door fraai ingerichte terraria. Dat is soms even zoeken, maar hun tijdelijke woonplaats is zodanig ingericht dat ze meestal wel te vinden zijn. Het grote zoek-de-kikkers-spel waarin de bezoekers – op gepaste afstand – verzeild raken, is daardoor zeer belonend. Wie dan nog even de tijd neemt om te lezen, leert vervolgens dat blauwe pijlgifkikkers hun gif niet zelf maken: ze halen het uit hun prooi zoals mieren en kevers, die het op hun beurt uit giftige planten halen. De lijn van giftige dieren zoeken in terraria zet zich voort in de volgende ruimtes van het oude weeshuis uit 1675 waarin het museum is gehuisvest. Eerst naar slangen, om vervolgens langs hagedissen – ja, ook het beroemde gilamonster – via schorpioenen en duizendpoten uit te komen bij de vogelspinnen. Die zitten voor de verandering een keer in een glazen koepel, waardoor de spermawebben – witte, gesponnen constructies van mannetjes – van alle kanten te bestuderen zijn.
Compleet
Hoewel de levende dieren uniek zijn voor een museum als dit, doet het niet af aan de inhoud. Digitale borden met prettig gedoseerde clusters informatie vergezellen de terraria. En er zijn ook genoeg levenloze organismen, zoals kegelvissen op sterk water, opgezette vogels, gedroogde planten en nagemaakte paddenstoelen. Zo ontstaat een vrij compleet beeld van hoe planten en dieren in de natuur gif inzetten om rond te komen. Allemaal mogelijk gemaakt door een samenwerking met Naturalis Biodiversity Center en het Spaanse bedrijf Grupo Atrox, dat verbonden is aan de dierentuin van Madrid.
De interactieve en vermakelijke spelletjes, ongeveer één per ruimte, maken het geheel af. Zo mogen bezoekers een poging wagen een maaltijd te maken van paddenstoelen door de giftige soorten te mijden. Of moeten ze na het zien van een filmpje raden of een dier giftig is via een beet, steek of door aanraking.
Freek
Als er dan toch een klein minpuntje genoemd moet worden, dan geldt die alleen voor mensen met een lichte allergie voor Freek Vonk: de Naturalisbioloog staat haast overal levensgroot naast, met zijn snufferd op digitale borden. Maar dat mag de pret niet drukken. Wie aan het einde van de tentoonstelling komt, zal hunkeren naar meer GIF .
GIF
t/m 3 januari 2021, entree 13 euro
Natuurmuseum Fryslân