DOOR KOEN MOONS_ - FOTO'S: KOEN MOONS - 19-10-2019 - Onderwijs
Marleen Cobben: ‘De bedoeling is honderd jaar te overleven, maar zo ver komen de meeste deelnemers niet.’
In het spel Climate Pursuit is de speler via verspreiding en evolutie op de vlucht voor een warmer wordend klimaat. ‘Als je een fout maakt ben je er geweest.’
Deelnemers van jong tot oud verdringen zich bij de computers op de wedstrijdtafels en in het oefenlokaal om tijdens de open dag van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) op 5 oktober het spel Climate Pursuit te spelen. De belangrijkste doelgroep, de bovenbouw van de middelbare school, is weliswaar niet in groten getale aanwezig, maar aan belangstelling onder de 1600 bezoekers geen gebrek. Volwassenen trekken een moeilijk gezicht, waar de kinderen meteen aan de slag gaan. ‘Ik vind het wel een cool spel’, zegt de elfjarige Aydan terwijl hij zich driftig door de jaren heen klikt en met zijn ratten het warme zuidfront met gemak voor lijkt te blijven. In het speciaal door het NIOO ontwikkelde spel begint de speler als knaagdier, vogel of plant, op een tegel in een leefgebied van enkele tegels. Elk jaar verschuift het leefgebied van de soort naar het noorden, na enkele jaren is de begintegel al niet meer geschikt. De speler heeft de keuze zijn soort noordwaarts te laten verspreiden of te evolueren: aanpassen aan de warmte, verspreidingskansen vergroten, of voortplanting vergroten.
Overleven
‘Ik deed onderzoek naar verschuiving van het areaal van soorten in relatie tot klimaatverandering en de rol van evolutie daarin’, licht ecoloog en ontwikkelaar van het spel Marleen Cobben toe. ‘Daarvoor gebruikte ik ook al veel simulatiemodellen, die de basis waren voor dit spel.’ De bedoeling is honderd jaar te overleven, maar zo ver komen de meeste deelnemers niet. Velen zetten te veel in op aanpassen aan de warmte. ‘Dat is iets wat in werkelijkheid ook zo is’, benadrukt Cobben. ‘Veel mensen zeggen: ach, klimaatverandering is van alle tijden, soorten passen zich wel aan. Maar dat gaat bij heel veel soorten niet snel genoeg. Klimaatverandering haalt ze nu in. Dus je moet ook op andere manieren aanpassen, investeren in nakomelingen is altijd goed voor de overleving, en je mogelijkheden voor verspreiding verhogen.’ Maar voor aanpassing is, net als in het echte leven, wel wat nodig. In dit geval dna-punten. ‘Hoeveel je er krijgt hangt af van de hoeveelheid individuen en de diversiteit, zaken die in het echt ook nodig zijn voor mutaties’, aldus Cobben. ‘Maar het spel laat ook zien dat het een ratrace is, het houdt niet op. En als je als soort een fout maakt, ben je er geweest.’ Een van de begeleiders bij de stand is Naud van Rosmalen, middelbare scholier uit Oss en meervoudig deelnemer aan de Biologie Olympiade. Het NIOO nodigde hem uit vanwege zijn highscore op de website van Climate Pursuit . ‘Ik ben het gewoon thuis gaan spelen’, vertelt Van Rosmalen. ‘Bij ons op school doen we eigenlijk niks met games. Maar ik kreeg op de olympiade een kaartje met informatie over het spel. Ik ben gamer en ik vind biologie interessant, dus dat komt mooi samen.’ Biologiekennis heb je volgens hem niet per se nodig om het spel te kunnen spelen, maar andersom levert het spelen ervan wel inzichten op. ‘Het laat je wel zien dat de gevolgen van klimaatverandering heel groot zijn.’
Naud van Rosmalen is een van de begeleiders bij de stand van Climate Pursuit.
Joanne Malotaux, biologiedocente op het Pantarijn in Wageningen, komt een kijkje nemen bij de stand van Climate Pursuit . ‘Ik gebruik wel vaker spellen in de klas, maar eigenlijk geen digitale spellen’, vertelt ze. ‘Wel bijvoorbeeld een soort 30 seconds om een hoofdstuk af te sluiten en te kijken wat ze hebben opgepikt. Of de biologie-versie van code names , die heb ik op de NIBI-conferentie voor het eerst gespeeld, die is erg leuk.’ Niet over alle spellen is ze even enthousiast. ‘Het kost vaak veel tijd. En bij veel van de bordspellen die ik heb gebruikt, is de stof zo sterk versimpeld dat het niet meer realistisch is. De kans bestaat dan dat het misconcepties de wereld inbrengt die ik er juist uit wil helpen bij mijn leerlingen.’ Daarvoor hoeft ze volgens Cobben bij dit spel niet bang te zijn. ‘Het was wel af en toe een strijd met de game-ontwikkelaars. Wat ik voorstelde vonden ze dan saai en wat zij wilden stond volgens mij weer te ver van de werkelijkheid. Ik denk dat er nu iets is uitgekomen dat voor jongeren leuk is om te spelen en ook de realiteit goed benadert’, aldus Cobben.
‘Het lijkt me wel een interessante game die zowel ecologie als evolutie laat zien en ook een duidelijke maatschappelijke relevantie heeft. Maar een voorwaarde is wel dat ik het snel kan spelen in de klas’, besluit Malotaux. Volgens scholier Van Rosmalen hoeft dat niet eens.
‘Eigenlijk moet je er gewoon voor zorgen dat het spel leuk genoeg is dat leerlingen het thuis gaan spelen. De uitleg kun je dan in de les doen’, aldus Van Rosmalen.
Een paar uur later is de winnaar van de dag bekend, de elfjarige Aydan gaat er met de vrijkaartjes voor het vernieuwde Naturalis vandoor. Op de uitleg in de les zal hij nog even moeten wachten.
Climate Pursuit is gratis online te spelen via www.climatepursuit.nl (NL) en www.climatepursuit.com (EN).