De winnaar van de columnestafette 2023 is Esra de Ruiter van de Utrechtse Biologen Vereniging met haar column 'Skateboarden?'). Zij krijgt 100 euro en een oorkonde opgestuurd. Ook in 2024 is er weer een columnestafette in samenwerking met het Landelijke Overleg Biologie Studenten.
Ook in 2023 houden Bionieuws en het Landelijk Overleg Biologie Studenten (LOBS) weer een columnestafette. Hierbij verzorgen studenten van de acht aangesloten studieverenigingen bij toerbuurt een column, van GLV Idun in Groningen tot Biota Natura in Den Bosch. De winnende columns van iedere ronde worden gepubliceerd in Bionieuws en de redactie kiest in november 2023 op basis van criteria als leesbaarheid, originaliteit en argumentatie de column die tot algemeen winnaar wordt uitgeroepen. De schrijver hiervan ontvangt vervolgens de Bionieuws-columnprijs, een oorkonde en 100 euro!
Bionieuws wil met deze columnestafette stimuleren dat biologiestudenten hun meningen en inzichten verwoorden en met vak- en studiegenoten delen.
Vereisten:
De column dient een lengte te hebben van 300 woorden. Het onderwerp is hierbij in principe vrij, maar dient wel een relatie te hebben met biologie. De Bionieuws-redactie beoordeelt inzendingen op criteria als leesbaarheid, originaliteit en argumentatie.
Studievereniging - Deadline - Publicatie
GLV Idun - 13 jan - BN 02: 27 jan (geplaatst!)
Gyrinus natans – 10 feb - BN 04: 24 feb (geplaatst!)
BeeVee – 10 mrt - BN 06: 24 mrt (geplaatst!)
UBV - 7 apr - BN 08: 21 apr (geplaatst!)
Biologica – 12 mei - BN 10: 26 mei (geplaatst!)
Congo - 23 juni - BN 12: 7 juli (geplaatst!)
LBC - 1 sep - BN 14: 15 sep (geplaatst!)
Biota Natura – 29 sep – 13 okt (geplaatst!)
Schrijftips:
Hoe schrijf je een column?
Tien tips voor een briljante columns
Eerdere edities:
-De columnwedstrijd 2022 is gewonnen door Roos van Zon van Biota Natura
-De columnwedstrijd 2021 is gewonnen door Frederique Kloosterman van de Leidse Biologen Club
-De columnwedstrijd 2020 is gewonnen door Sytske Schep van Congo
-De columnwedstrijd 2018-2019 is gewonnen door Celine Huisman van de Leidse Biologen Club
-De columnwedstrijd 2017-2018 is gewonnen door Stijn de Jong van de Utrechtse Biologen Vereniging
-De columnwedstrijd 2016-2017 is gewonnen door Robbert Folmer van de Leidse Biologen Club
-De columnwedstrijd 2015-2016 is gewonnen door Veerle de Goederen van BVW Biologica
Hieronder komen de in 2022 geplaatste (winnende) columns per studievereniging.
Een vagina is gewoon een gleuf. Toch?
'Hoewel Oud en Nieuw net achter de rug is, beginnen de lentekriebels al te dagen. Een walhalla voor biologen: weien vol huppelende lammetjes, bloesem aan de bomen en vijvers vol pulletjes die hun moeder volgen. Een vredig tafereel, sterk contrasterend met de gewelddadige seks die benodigd is om de pulletjes te verwekken. De schattig ogende woerd met zijn groene kop en witte strepen is in werkelijkheid een misdadiger: door de enorme mannelijke concurrentie voelt de woerd de bui al hangen. Zijn tactiek? Seksueel overschrijdend gedrag. Oja, en een uitrolbare helixpenis, die na een derde van een seconde het zaad achterlaat in de cloaca.
De fascinatie voor eendengenitalia bleef enkel bij de helixpenis. Want de eendenvagina, dat zal wel een ‘gewone gleuf’ zijn. Toch? Niets is minder waar. De eendenvagina blijkt een waar doolhof. Want de spermacellen die binnentreden, zijn hun leven niet zeker. Hierdoor hebben woerden die zich agressief op de eend forceren geen garantie op nageslacht. Wanneer een mannetje het vrouwtje zonder consent penetreert, zal zij haar ‘antipiemelstand’ activeren: haar spiraalvormige vagina trekt samen in de tegengestelde richting van de helixpenis en leidt deze naar diepe groeven en doodlopende gangen in haar vagina. Enkel wanneer het vrouwtje wíl dat het sperma richting de eitjes gaat, zal zij haar vagina toegankelijk maken en vindt er bevruchting plaats. Zij bepaalt.
Veel te lang was er niets bekend over de eendenvagina. Ook biologisch onderzoek heeft nog altijd een voorkeur voor het mannelijk geslachtsdeel, waardoor misvattingen over vrouwelijke geslachtsorganen in stand blijven. Onacceptabel. Eenden hebben geen simpele gleuf en dan nog maar niet te spreken over de interessante vagina’s die we nog niet ontdekt hebben! Dat onderzoek naar vaginamorfologieën en vrouwelijke genitalia nog altijd achterblijft op piemelonderzoek is een kwalijk feit om in 2023 te moeten constateren. Een goed voornemen wellicht?
Marit Bonne,
namens studievereniging GLV Idun van Rijksuniversiteit Groningen
Dit is de 1e aflevering van de columnestafette voor studenten, ditmaal verzorgd door GLV Idun
Natuurlijke selectie voor de mens
Darwins evolutietheorie, gepubliceerd in zijn boek On the Origin of Species in 1859, was een mijlpaal in de wetenschap die ons begrip van de wereld om ons heen revolutioneerde. Darwin stelde voor dat soorten zich ontwikkelen en veranderen door natuurlijke selectie, een proces waarbij individuen met gunstige eigenschappen meer kans hebben om te overleven en zich voort te planten dan minder goed aangepaste soortgenoten.
Het idee van evolutie was controversieel en uitdagend voor veel van de gevestigde ideeën van zijn tijd, vooral religieuze opvattingen. Darwin zag echter bewijs voor evolutie in de diversiteit van soorten die hij waarnam tijdens zijn reizen en zijn observaties van variatie binnen soorten. Dit brengt mij tot de conclusie dat wij als mensen ook nog steeds evolueren. Niet zo zeer door natuurlijke selectie, maar ook door culturele invloeden, technologie die ons helpt maar ook soms tegenwerkt, onze eigen hordes waar wij als soort overheen moeten springen, al is hier niet veel natuurlijks aan. Hoewel wij moeite hebben met deze selectie, groeien we als soort ontzettend hard, tot op het punt dat ons ecosysteem het niet meer aankan, met alle gevolgen van dien.
Ook evolueren we nog op andere manieren zoals de ‘gunstige eigenschappen’, denk aan lengte, gedrag, en het wel of niet kunnen verteren van melk. Dit gebeurt van generatie op generatie, maar we merken er zelf weinig van. De wereld verandert met ons mee, en op een hogere snelheid dan onze evolutie dat aankan. De biologie is al een stuk verder dan we ooit dachten, we zijn Darwin al voorbij, we hebben technologie die ons in leven houdt, maar evolutie blijft een constante. Alles verandert, alleen op een ander tempo. Wij passen ons aan, en soms meer dan we denken!
Stijn Leegte,
namens studievereniging Gyrinus natans van de Vrije Universiteit Amsterdam
Dit is de 2de aflevering van de columnestafette voor studenten, ditmaal verzorgd door Gyrinus natans
ChatGPT
Anne de Ruijter van de Nijmeegse studievereniging BeeVee liet haar column schrijven door ChatGPT. Ze gaf de chatrobot de volgende opdracht: ‘Schrijf een column voor in Bionieuws, een nieuwsblad voor biologen. De column dient een lengte te hebben van tweehonderd woorden en moet gaan over de mogelijkheid om biologen te vervangen door
artificiële intelligentie.’
De snelle ontwikkeling van artificiële intelligentie (AI) heeft veel gevolgen voor veel industrieën, waaronder ook de biologie. Veel biologische processen kunnen worden geautomatiseerd en geanalyseerd door AI-technologieën, wat kan leiden tot een grotere efficiëntie en precisie in onderzoek en ontdekkingen.
Echter, dit betekent niet dat biologen vervangen zullen worden door AI. Biologen zijn degenen die de vraagstukken stellen en de doelen van het onderzoek bepalen. AI-technologieën zijn slechts een hulpmiddel om deze doelen te bereiken. Biologen zijn degenen die de resultaten van AI-analyse interpreteren en de betekenis ervan begrijpen in het grotere plaatje. Zij zijn ook degenen die de ethische en sociale implicaties van de ontdekkingen en toepassingen van AI overwegen.
In plaats van biologen te vervangen, zal AI-technologie hen in staat stellen om hun werk sneller en efficiënter uit te voeren. Het zal hen ook helpen om nieuwe inzichten te verkrijgen die anders onmogelijk zouden zijn geweest. Het is belangrijk dat biologen zich blijven ontwikkelen in deze technologieën, zodat zij kunnen blijven bijdragen aan de biologische wetenschappen. In samenvatting, AI-technologieën zijn een krachtige tool voor biologen, maar zullen de biologen zelf niet vervangen. Biologen blijven noodzakelijk voor het stellen van vragen, het interpreteren van resultaten en het overwegen van de ethische en sociale implicaties van de ontdekkingen.
Anne de Ruijter,
namens studievereniging BeeVee van Radboud Universiteit Nijmegen
Dit is de 3de aflevering van de columnestafette voor studenten, ditmaal verzorgd door BeeVee
Skateboarden
Tijdens een college neurobiologie hoorde ik het woord ‘depressie’. Ik schoot overeind uit mijn dagdromen, volle aandacht. Recent kreeg mijn vriend de diagnose en hoe ik ook probeerde, het onderwerp was als water in mijn handen. Het college beschreef hoe depressie een complex systeem van symptomen is dat zichzelf in stand houdt.
Een model met een balletje in een dal tussen twee bergjes illustreerde dit ingewikkelde geheel. Als een film startte er
een herinnering in mijn hoofd.
Ik sta naast een halfpipe. Skaters vertrekken vanaf het hoogste punt en zoeven eindeloos heen en weer, meeliftend op
de krachten die hen in de juiste baan houden. Alles houdt elkaar in stand. Als ze momentum verliezen, kunnen ze dit opvangen en weer aanwakkeren. Maar wat nu als je op dat hoogste punt aankomt en uit je baan schiet? Als je plotseling achter die pipe met een klapper op het beton smakt?
Je moet opstaan, je skateboard zoeken en verwondingen verzorgen. Teruglopen, omhoog klimmen. Opnieuw naar dat
hoogste punt. Dat is op zichzelf al een opgave. Terug in de oude positie realiseer je je: het is niet meer zoals het was. Ditmaal ben je je bewust van de mogelijkheid van uit de bocht vliegen. Het verandert je hele perspectief. De wind, geluiden, mensen, je lichamelijke gesteldheid. Ze beïnvloeden hoe je beweegt als je eenmaal weer bent vertrokken. Je verkrampt sneller en bent minder achteloos en vrij, wat de kans dat je nogmaals valt vergroot. Het blijft hangen, zelfs na duizend schommelingen zonder uitschieter.
Dit is depressie, denk ik. Als je eenmaal over het randje bent geweest, kun je dat nooit meer afschudden. De kans op herhaling is groter, alleen al vanwege het feit dat je je nu beseft dat het kan. Dat complexe systeem van samenhang ontwarren zou oplossingen kunnen bieden. Maar wie de ene draad loshaalt, trekt een ander strakker aan. Wie niet (opnieuw) uit zijn baan wil schieten, moet de constellatie van depressie omarmen en ermee leren skateboarden.
Esra de Ruiter,
namens de Utrechtse Biologen Vereniging
Dit is de 4de aflevering van de columnestafette voor studenten, ditmaal verzorgd door UBV
Meercelligheid!
Waar denk jij aan als je ‘sciencefiction’ hoort? Te gekke ruimteschepen, aliens, vreemde planeten met nog vreemdere
planten en dieren – wacht, planten en dieren? Al gauw leer je in de biologie dat er drie grote soorten meercelligen zijn: planten, dieren en schimmels. Die laatste vergeten de niet-biologen voor het gemak graag (tenzij ze een champignonsoep maken of de voegen tussen hun douchetegels schoonmaken), dus laten wij dat hier ook doen. Planten en dieren dus. Groot of klein, de ene vooral groen en de ander vooral bewust denkend. Althans, dat denken we.
Ik vind het fascinerend hoe we dit concept van niet-bewegende, niet-bewuste plantachtigen en rondlopende, communicerende wezens met een hoofd en een aantal poten klakkeloos hebben overgenomen in al onze voorstellingen van andere werelden in mainstream media. Copy-paste, zo’n beetje. Deze scène speelt zich af op een andere planeet? Zet er maar wat planten met een vreemd kleurtje neer. En het is natuurlijk ook logisch, want we kennen niet anders. En toch vind ik het jammer. Kunnen we niet met z’n allen iets verder denken dan dat? Hoe meercelligheid precies ontstaan is, is zover ik weet niet bekend. Maar stel je voor dat er andere planeten zijn met compleet andere soorten meercellige wezens. Een droom voor elke bioloog. Wat zouden we daar ontdekken? Geheel nieuwe ecosystemen op basis van compleet andere wezens die niet plant, niet dier, niet schimmel, niet aards zijn.
De grap is: de mens denkt in hokjes. Een hypothetische ruimtevaarder zal een hypothetisch meercellig wezen vrijwel meteen vergelijken met iets bekends, of het nou een boom(achtige), insect (soort van dan) of steen (of zo) is. Of we ooit ander leven gaan vinden blijft nog maar de vraag. Gelukkig maar, want tot die tijd kunnen wij biologen eindeloos door fantaseren over de vreemdste soorten planten en dieren – oh nee wacht…
Emilia Pinkse,
namens de Wageningse studievereniging BVW Biologica
Dit is de 5de aflevering van de columnestafette voor studenten, verzorgd door BVW Biologica
Ethiek, een voortijdige autopsie van kans
Afgelopen maart gaf He Jiankui een lezing over Crispr-Cas in verhouding tot de sociale norm. Het is een van de eerste keren dat hij het wetenschappelijke podium weer beklom, sinds hij er in 2018 ongenuanceerd is ‘afgedonderd’. Drie jaar lang heeft hij vastgezeten voor een experiment waarmee hij drie Crispr-baby’s op de wereld zette, iets waar onze wereld absoluut te klein voor is.
He Jiankui wilde mensen beter maken. Hij heeft naar eigen zeggen ‘te snel gehandeld’, maar weigert zich te excuseren.
Echte ontwikkelingen in genezing van ziektes lopen vooral dood door restricties uit het Avondland. Onze oorsprong, vanuit het Neokantianisme en Joods-Christelijk gemeenschapsfanatisme, ettert door als een eetstoornis in de vorm van ‘ethiek’. We staan stil, slechts omdat we bang zijn te snel te gaan.
In China is wetenschap een sport, met expliciet ethische doping. Waar eerst fraude en kwaliteitsgebrek de immense stroom aan Chinese papers domineerde, domineert China nu als wereldleider in wetenschappelijk onderzoek. Dat kon alleen ten koste van alle bijzaken. Als we zelf weer vooruitgang willen boeken zullen we onze eigen prosofobische regelgeving moeten inruilen voor wetenschappelijk machiavellisme. He Jiankui wilde mensen beter maken.
Mensen beter maken, gebeurde al ver vóór Hippocrates. Ingrijpen in het lot van anderen is allang niet meer alleen voor
de schepper. Nee, jaarlijks is de couveuse verantwoordelijk voor duizenden nieuwe mensenlevens. Dagelijks draaien orthopedisch chirurgen, als ergasiomanische slagers, overuren, om door het leven versleten lichamen te redden.
Waarom is dit rechtmatig en modificatie niet? Er lijden en sterven momenteel miljoenen mensen als gevolg van het in stand houden van onze eigen waardigheid. He Jiankui wilde mensen beter maken.
Hoeveel andere levens kunnen we redden, door enkele offers voor de wetenschap? Het doel heiligt de middelen. Er is
bovendien geen houden meer aan, in China zijn ze al begonnen. Zoals bij de meeste machtsverhoudingen geldt, is de
‘mogelijkheid tot’ krachtiger dan de ‘uitbating van’. Het willen laat te wensen over, dus waar wachten we nog op?
Wetenschappers aller landen, verenigt U, en knip mee aan een betere wereld!
Max Waterreus,
namens de Amsterdamse studievereniging Congo (Comt Onooslen Naerstighlijck Gheleertheydt Ontvanghen)
Dit is de 6de aflevering van de columnestafette voor studenten, verzorgd door Congo
Van trendlijn naar zintuig
Hek eromheen en klaar! Dat is wat ik als kind van natuurbehoud dacht. En met mij velen, zo getuigen de mensvrije reservaten die tegenwoordig het skelet van de wilde wereld vormen. Die houding is echter aan het veranderen in de biologie. De nadruk ligt steeds vaker op het structureel verzoenen van sociaaleconomische uitdagingen met natuurbehoud. Inclusive conservation, biosfeerreservaten, grassroots: het zijn hot topics van Congo tot de Filipijnen. Niet alleen omdat échte natuurbescherming zoveel meer is dan het aanwijzen van groen op de kaart, maar ook om recht te doen aan zij wiens wieg op die plekken staat. Het is makkelijk om vanuit Nederland te zeggen dat Brazilië de Amazone intact moet laten, maar rechtvaardig (of effectief) is het niet.
Het recente politieke onweer maakt duidelijk dat deze koppeling tussen biodiversiteit en menselijk welzijn juist in Nederland te wensen overlaat. Van biologen tot boeren, niemand lijkt tevreden met het status quo. Online woedt een heuse informatieoorlog over wolven, stikstof en klimaatverandering. Op dit gebied vreest menigeen dat de opkomst van computer-gegenereerde teksten en media zal leiden tot een AI-pocalypse: het verspreiden van desinformatie, of op z’n minst het zaaien van algeheel wantrouwen in wat we lezen en zien, was nog nooit zo makkelijk. De doodsteek van de waarheid. Of juist niet?
Wanneer het internet om AI draait, draait de mens wellicht noodgedwongen meer om haar fysieke beleving. En offline windt de great acceleration er geen doekjes om. Datgene wat vroeger alleen zichtbaar was in trendlijnen, wordt steeds tastbaarder: van het verdwijnen van insecten en weidevogels tot recordbrekende zomerhitte.
Als het nog nooit zo makkelijk was om sceptisch te zijn over het geschreven woord, dan is het nu belangrijker dan ooit om mensen persoonlijk en betekenisvol te verbinden met de natuur in hun omgeving. Geen spambot die daar tegenop kan.
Jop Kempkes,
Namens de Leidse Biologen Club
Dit is de 7de aflevering van de columnestafette voor studenten, ditmaal verzorgd door de Leidse Studenten Club
Het gekooide rijtje der mentale verwaarlozing
Dierenmishandeling. Iedereen is daartegen, toch? Wij zijn het allemaal eens dat je dieren niet schopt en slaat, dat ze genoeg te eten, drinken en mentale stimulatie moeten krijgen. Maar heb jij ooit over de ‘onzichtbare’ vormen van dierenmishandeling gedacht? De meningen over wat dierenmishandeling is, zijn nog verdeeld.
Op een paddock paradise lopen de paarden 24/7 buiten met schuilmogelijkheden, heuvels, plassen water en genoeg
vriendjes om mee te spelen. Geweldig, toch? Op datzelfde paddock paradise zijn net twee ratjes gearriveerd die samen in een mooie kooi met glazen onderkant mogen. Ook niet onbelangrijk, dit hok is 50 bij 30 bij 40 centimeter en komt terecht in het ‘gekooide rijtje der mentale verwaarlozing’. Hun voorgangers: papegaaien. Waar papegaaien normaal vrij
rond kunnen vliegen in een tropisch regenwoud en leven in groepen van wel 25 duizend vogels, zitten ze nu allen individueel in een kooi waar ze met een vleugelslag aan de andere kant zijn.
Dit gaat dus over huisdieren. Over alle vogels, knaagdieren, paarden en nog veel meer, die zonder soortgenoot leven in
een afgesloten hok of stal en weinig tot geen aandacht krijgen. En dan nog even de special mentions die ook vaak over het hoofd worden gezien: die oh zo schattige te dikke dieren met gewrichts-, hart- en ademproblemen. Prachtige rasdieren, extreem vatbaar voor speciale rasziektes, of neuzen die zijn doorgefokt tot het punt van chronische ademproblemen. Het vermenselijken van een dier. Verschillende diersoorten gelijk behandelen. Het Noah’s Ark-syndroom, meer dieren hebben dan jouw portemonnee aankan.
Denk iets langer na of het lijden van een mopshond het waard is, omdat jij ze zo lief en schattig vindt. Of het eenzame konijntje in een hok het waard is, want er is geen geld en ruimte, maar jouw kind wil dat zo graag. Do your research before you buy. Ieder diersoort is uniek met een eigen handleiding.
Isis Greuter,
Namens studievereniging Biota Natura van Toegepaste biologie bij HAS Green Academy in Den Bosch
Dit is de 8ste aflevering van de columnestafette voor studenten, ditmaal verzorgd door Biota Natura